نگاهي به جنگ‌هاي داخلي آمريكا

[big-man]

 سال 1861، آمريكا با انتخاب رئيس جمهور جمهوريخواه خود كه از نيمه شمالي كشور برخاست دچار تنش شده بود. آبراهام لينكلن هيزم شكن سابق و حقوقدان عضو حزب جمهوريخواه (‌تاسيس 1855)‌در حالي با 40 درصد كل آراي اخذ شده به رياست جمهوري رسيد كه رقباي وي هر كدام با 30 درصد كل آرا نتوانستند بر وي غلبه كنند. رقيبان لينكلن كه هر دو عضو حزب دموكرات بودند بنا بر اختلا‌‌فات درون حزبي نتوانستند به جمع آرا برسند و موقعيت مستحكم چند دهه‌اي خود را به حزب جمهوريخواه كه بيشتر طرفداران آن در شمال بودند، دادند.


آمريكا به دو قسمت شمال و جنوب تقسيم شده بود، ايالا‌‌ت شمالي با جمعيتي بالغ بر 22 ميليون نفر، گروهي صنعتگر و روشنفكر بودند كه با تجارت، بازرگاني و بانكداري امور خود را مي‌گذرانيدند. در اين منطقه از آمريكا به دليل سرماي هوا و كمي زمين‌هاي كشاورزي، نه بردگان قدرت زندگي داشتند و نه زميني بود تا بر روي آن كار كنند. نظام حاكم بر اين قسمت نظامي‌كاملا‌‌سرمايه‌دار بود. در اين نظام كارگر و كارفرما بر طبق قراردادي در قبال هم مسئوليت‌هايي قبول مي‌كردند. كارگر بدون اجبار و با اختيار خود بر سر كار مي‌رفت و در قبال كار انجام شده مزد دريافت مي‌نمود. آنها داراي تحصيلا‌‌ت عاليه بودند و نظام آموزشي بسيار منظمي را به وجود آورده بودند. در سايه همين عوامل بود كه آنان مخالف جدي و سرسخت برده و برده‌داري شدند. ‌ اما برعكس شمال، مردم ساكن ايالت‌هاي جنوبي كه در دشت‌هاي حاصلخيز و زمين‌هاي بكر و دست نخورده زندگي مي‌كردند، با جمعيتي 9 ميليون نفري چهار ميليون برده و پنج ميليون سفيد پوست زندگي بسيار تجملا‌‌تي و اشرافي را به راه‌انداخته بودند. آب فراوان، زمستان‌هاي كوتاه، هواي مناسب، وجود كارگر بدون مزد، همه و همه دست به دست هم داده بودند تا مردم ايالت‌هاي جنوبي زندگي بسيار تجملا‌‌تي را تجربه كنند. آنها هنوز در انديشه‌هاي قرون وسطايي زندگي كرده و بر اين اعتقاد بودند كه نژاد سياه را خداوند فقط در راه تامين نيازهاي نژاد سفيد خلق كرده و همين اندازه هم كه ما لطف مي‌كنيم و آب و غذا و جاي خواب به آنها مي‌دهيم بايد سپاسگزار و شكرگزار ما و خداوند باشند. ‌


عمده‌ترين محصول توليد ايالت‌هاي جنوبي پنبه بود كه در كنار آن شكر و برنج نيز توليد مي‌شد. مزارع گسترده پنبه مي‌بايست توسط سياه‌پوستان آماده كشت مي‌شد و پس از طي مراحل داشت و برداشت، محصول به دست آمده در سواحل شرقي به دست بريتانيا يا ايالت‌هاي تمامي‌صادر مي‌شد تا در كارخانه‌هاي آن نقاط به پارچه تبديل شود. ‌


درآمد سرشاري كه بزرگ مالكان جنوب از اين توليد خود به دست مي‌آوردند در بانك‌هايي كه توسط شمالي‌ها تاسيس شده بود، سپرده‌گذاري شده و به اين ترتيب آنها بر سرمايه‌گذاري‌هاي خود هر چه بيشتر مي‌افزودند. ‌


اما در اين بين وضع برده‌ها چگونه بود؟ اينان كه از ابتداي كشف قاره آمريكا توسط اروپايي‌ها جهت كار در مزارع ابتدا خدمت در خانه‌ها از سواحل غربي آفريقا يا دزديده و يا خريده شده بودند، در وضعيتي بسيار رقت بار به سواحل و جزاير قاره نو آورده شده و مانند كالا‌‌يي بي‌ارزش خريد و فروش مي‌شدند. اربابان، آنها را بنا بر سن و سال، قيافه و استعداد تربيت كرده و سپس با قيمت‌هاي گزافي مي‌فروختند. اما به تدريج مردم سيزده ايالت تشكيل دهنده ايالا‌‌ت متحده آمريكا كه با سركوب و معدوم كردن سرخپوستان به سمت شرق پيش رفته و زمين‌هاي بيشتري را به تصرف خود در مي‌آوردند، به كارگر بيشتري جهت كار بر اين زمين‌ها محتاج شدند. آنها سعي كردند تا بهترين و آسان‌ترين راه ممكن را در پيش گرفته و با به خدمات گرفتن برده‌ها بر توليد بيفزايند. بزرگ مالكان جنوب در راه استفاده از برده از هيچگونه اجحاف و سخت‌گيري دريغ نمي‌كردند. آنان برده‌ها را فقط در حدي كه از گرسنگي نمي‌ميرند تغذيه كرده و سرپناه مي‌دادند. وقتي كه روند وارد كردن برده از آفريقا كند شد بنابر معاهده كنگره وين در سال 1815 كشورهاي شركت‌كننده تصميم گرفتند در راه مبارزه با برده‌‌‌داري قوانيني را تصويب كنند و انگلستان به عنوان مالك الرقاب روياها نقش اساسي را در اين باره بازي مي‌كرد. اربابان سفيد پوست به روش‌هاي غيرانساني متوسل مي‌شوند تا بر تعداد برده‌ها بيفزايند، آنها در اين مورد برده‌ها را مجبور به زاد و ولد بيشتر مي‌كردند، به طوري كه هر مادر ساليانه مجبور بود فرزندي به دنيا بياورد كه آينده اربابان سفيدپوست را تامين كند. ‌


روند زندگي برده‌ها هر روز بدتر و بدتر مي‌شد چنان كه در سال‌هاي پاياني نيمه اول قرن نوزدهم بر سپاه پوستان چنان فشار ‌آورده شد كه مجبور به قيام‌هاي مسلحانه شدند. هرچند اين قيام‌ها به سرانجامي‌نرسيد با اين وجود، همين قيام‌ها و سركوب‌ها باعث روشن شدن اذهان مردم نسبت به وضعيت سياهان شد. در همين سال‌ها بود كه مردم ساكن شمال با تشكيل انجمن‌هايي راه فرار را بر سياهان هموار مي‌كردند. اين انجمن‌ها كه به صورت مخفي عمل مي‌كردند، در مرزهاي طولا‌‌ني ميان ايالت‌هاي شمالي و جنوبي به فعاليت مشغول شده و هر سياهي را كه راه فرار در پيش گرفته بود به مناطق امن منتقل كرده و برايش كار پيدا مي‌كردند. بنا بر آمار موجود ساليانه هزاران برده از اين كانال‌هاي ارتباطي استفاده كرده و خود را به مناطق شمالي مي‌رسانيدند. رقابت ميان ايالت‌هاي شمالي ضد برده‌داري و ايالت‌هاي جنوبي طرفدار برده داري نه فقط در ميان مردم جريان داشت، بلكه اين امر در درون هيأت‌حاكمه آمريكا در واشنگتن نيز ريشه دوانيده بود. در سال‌هايي كه آمريكا سياست پيش به شرق را در پيش گرفته بود و ماجراجويان و جويندگان طلا‌‌به عمق دشت‌هاي داخلي آمريكا نفوذ كرده بودند، هر از چند گاهي ايالتي جديد به وجود مي‌آمد كه اين ايالت مي‌خواست به جمع ايالت‌هاي تشكيل دهنده آمريكا بپيوندد. پيوستن ايالت جديد به محل جدال و نزاع ميان شمالي‌‌ها و جنوبي‌ها تبديل مي‌شد، در حالي كه سياست ايالت تشكيل شده اگر با شمالي‌ها هماهنگ بود، در مقابل جنوبي‌ها نيز تلا‌‌ش مي‌كردند تا ايالتي را تشكيل داده كه طرفدار برده‌داري باشد و به اين ترتيب سعي مي‌شد تا توازن قوا حفظ شود. ‌


در حالي كه اوضاع آمريكا هر روز بحراني‌تر مي‌شد، اشتياق مردم شمال به آزادي برده‌ها بيشتر و بيشتر مي‌شد. آنها با انتخاب لينكلن به رياست جمهوري درصدد آن بودند تا خواسته‌هاي خود را بر كرسي بنشانند. رقابت ميان شمال و جنوب هر روز حادتر مي‌شد و تبليغات دامنه‌دارتري را عليه يكديگر انجام مي‌دادند. در حالي كه شمالي‌ها سعي مي‌كردند تا تعرفه‌هاي سنگيني بر كالا‌‌هاي وارد شده از اروپا اخذ كنند، جنوبي‌ها هم درصدد بر مي‌آمدند تا پنبه كم‌تري به شمالي‌ها بفروشند. درگيري‌هاي لفظي ميان نمايندگان شمال و جنوب در مجلس نمايندگان وسنا هر روز شكل جديدتري به خود مي‌گرفت. ‌


اما آبراهام لينكلن پس از انتخاب شدن شعارهاي تبليغاتي خود را براين امر استوار ساخت كه مي‌خواهد همه با هم برابر باشند و نبايد تفاوتي ميان افراد باشد. او با اين اشعار و اصلا‌‌ح طلبي‌هايي كه سر داده بود توانست راي مردم شمال را به سوي خود جلب كند، هرچند او در خاطراتش نوشته كه هيچگاه قصد آن را نداشته تا بردگان را به همين سرعت آزاد كند. او در خاطراتش ذكر مي‌كند هدف اصلي و غايي او اتحاد مردم شمال و جنوب است و مي‌خواهد اختلا‌‌فات به وجود آمده را رفع كند. ‌


راهيابي لينكلن به كاخ سفيد با اعتراض و قهر بسياري از كارمندان دولت كه جنوبي بودند رو به رو شد. لينكلن پس از به دست گرفتن مقام رياست جمهوري، وزير امور‌خارجه و معاونش را از حزب جمهوريخواه انتخاب كرد و اين انتخاب‌ها خشم جنوبي‌ها را بيش از پيش در پي داشت. جنوبي‌ها با جمع شدن در شهر ريجموند در ايالت ويرجينيا طي كنفرانسي تصميم بسيار مهمي را اتخاذ كردند آنها با اين استنباط كه سياست‌هاي در حال حاضر دولت مخالف منافع و آينده آنهاست و آنها خود به ميل و اختيار خود عضو اتحاديه ايالت‌هاي آمريكا شده‌اند، قصد دارند از دولت فدرال جدا شده و بنيان دولت مستقلي را بريزند. ايالت‌هاي جنوبي با انتخاب رئيس جمهور و پرچم جديد و حمله به برخي از مواضع و پايگاه‌هاي دولتي عملا‌‌اقدام را به اطلا‌‌ع عمومي‌رسانيدند. ‌


جنوبي‌ها فكر مي‌كردند كه مي‌توانند با استفاده از اصل عضو شدن در اتحاديه ايالات حال از آن جدا گردند، اين عمل مقام‌هاي بلند پايه جنوبي كه همان گونه كه گفته شد، بيشتر آنها از مقامات بلند پايه سابق دولت بودند، با واكنش‌‌هاي متفاوتي در ميان مردم رو به رو گرديد. ساكنان جنوب كه سال‌هاي سال با تبليغات زياد بزرگ مالكان فريفته و مجذوب آنچه طرفداري از حق حيات مي‌ناميدند، شدند. آنها با بسيج تمامي‌امكانات و نيروهاي خود درصدد گردآوري ارتشي از نيروهاي داوطلب شدند و به واسطه داشتن سابقه نظامي‌گري و زندگي روستايي داراي قدرت بيشتري در مانورها بودند، فرمانده نيروهاي جنوب كه در جنگ خود بنيان آن را ريخته بودند، ژنرال رابرت لي بود، وي كه تحصيلكرده مدرسه نظام و از بزرگان ارتش آمريكا محسوب مي‌شد، درخواست لينكلن را مبني بر هدايت ارتش فدرال رد كرد و به جمع‌جنوبي‌ها پيوست. رابرت لي بزرگ شده ايالت ويرجينا بود كه اكنون به مركز تحرك وثقل جنوبي‌ها تبديل شده بود. ويرجينيا از ايالت‌هاي قديمي آمريكا و از طرفداران برده محسوب مي‌شد. اما در مقابل جنوب، شمالي‌ها عكس‌العمل متفاوتي را از خود نشان دادند، چرا كه آنها معتقد بودند كه به حقوق آنها تجاوز شده است. ‌


شمالي‌‌ها در حالي كه از اين اقدام جنوبي‌ها وحشت‌زده شده بودند، به سرعت عكس‌العمل نشان دادند. انديشه آنها در اين هنگام اين بود كه حتي‌الا‌‌مكان از متلا‌‌شي شدن كشور جلوگيري كنند. اما شمالي‌ها تنها به اين دليل نبود كه مي‌خواستند با جنوبي‌ها مبارزه كنند بلكه آنها دل‌پري از اقدامات گذشته وحال جنو‌بي‌ها داشته و اين اقدام آنها را توهيني عليه خود مي‌دانستند. اصرار ساكنان ايالت شمالي آمريكا به خصوص تجار و بازرگانان بر وضع تعرفه‌هاي گمركي بر كالا‌‌هاي وارداتي از اروپا به خصوص انگليس در جهت دفاع از صنايع كشور و مخالفت جنوبي‌ها با اين امر به شدت خشم آنها را برانگيخته بود. ‌


در سال 1860 در حالي كه جمعيت 24 ميليوني شمال در برابر جمعيت 9 ميليوني جنوب كه 45 درصد جمعيت آن ايالت را تشكيل مي‌داد از نظر رقابت اقتصادي در وضعيت بهتري به سر مي‌برد، جنوبي‌ها به واسطه كار ارزان رايگان برده‌ها هر سال به مكنت مالي بيشتري مي‌رسيدند و چون توليدكننده مواد خام مورد نياز صنايع شمالي بودند، جدايي آنها از آمريكا باعث از بين رفتن فرصت‌هاي شغلي بسياري در آمريكاي فدرال مي‌شد. ‌


با بررسي ديگر وضعيت‌هاي پيش آمده، در همان آغازين روزهاي اعلا‌‌م جدايي ايالت‌هاي جنوب از حكومت فدرال، همانند جنوب در شمال نيز داوطلبان زيادي جهت رفتن به جبهه‌هاي جنگ آماده شدند. خيلي زود هزاران نفر از مردان اسلحه به دست گرفته و از سمت واشنگتن به سوي ريچموند به راه افتادند. اين عمليات جنگي كه شمالي‌ها به آن پرداختند تقريبا شبيه يك سفر شكار بوده چرا كه آن (هيچگاه فكر نمي‌كردند كار خيلي سخت خواهد شد آنها در اين انديشه بودند كه به هر حال عمليات جنگي فقط يك روز به طول خواهد انجاميد و با شكست جنوبي‌ها به زودي به خانه‌هايشان باز خواهند گشت. لشگريان شمال را شمار بسياري از سياستمداران و خانواده‌هاي آنها تا پشت جبهه جنگ بدرقه كردند ولي هنگامي‌كه جنگ شروع شد، سربازان ايالت‌هاي شمال خيلي زود طعم تلخ شكست را پذيرا شده و به سرعت فرار را ترجيح دادند، در حالي كه جنوبي‌ها اقدام به تعقيب آنها نكردند و اگر چنين امري اتفاق مي‌افتاد بي‌ترديد تعداد بسيار زيادي از زنان، كودكان و سياستمداران به اسارت نيروي جنوب در مي‌آمد. فرار آشفته‌وار شمالي‌ها تنها هشداري را كه در پي داشت اين بود كه جنگ برخلا‌‌ف آنچه آنها فكر مي‌كردند به اين سادگي‌‌ها تمام نخواهد شد و بايد در انتظار روزهاي بد آينده بود. لا‌‌زم به ذكر است هنگامي‌كه جنگ‌هاي داخلي آمريكا شروع شد، آمريكا داراي يك ارتش حرفه‌اي جنگ ديده نبود .16 هزار نظامي‌دولت فدرال بيشتر در مرزهاي شرقي در مصاف با سرخپوستان مشغول عمليات مرزباني بودندو تنها جنگي كه تجربه كرده بود درگيري كوچك مرزي بود كه با مكزيكي‌ها داشتند. نكته ديگر اينكه بيشتر نظاميان ارتش فدرال آمريكا از اهالي ساكن جنوب بودند كه با اعلا‌‌م استقلا‌‌ل و جدايي به ارتش جنوب پيوستند. آنها تحت فرماندهي ژنرال‌مجرب و بسيار با تجربه‌اي چون رابرت لي در برابر نيروي بي‌تجربه و فاقد انسجام شمال خيلي سريع در اولين برخورد به پيروزي رسيدند. ‌


پس از شكست نيروهاي ائتلا‌‌ف شمال، لينكلن با انتخاب فرماندهي جديد براي ارتش فدرال، دستور آموزش دادن نيروهاي داوطلب را داد به اين ترتيب كه نيروهاي داوطلب وارد ارتش شده پس از ديدن دوره‌هاي لا‌‌زم به جبهه‌هاي نبرد عازم مي‌شدند. ‌


رقابت سخت و فشرده ميان ايالت‌هاي طرفدار و چند برده‌دار هم در اين ميان به شدت جريان داشت. يك سري ايالت كه به آنها ايالا‌‌ت مرزي مي‌گفتند، در اين دوره تلا‌‌ششان بر اين متمركز شده بود كه خود را بي طرف نگه دارند، اما طرف‌هاي متخاصم در درگيري‌ها هم بيكار ننشسته و با تبليغات فراوان سعي در جذب و به كارگيري نيروهاي ساكن اين ايالا‌‌ت كردند. ‌


ائتلا‌‌ف شمال به دليل صنعتي بودن و داشتن تكنولوژي به سرعت سلا‌‌ح و مهمات كافي جهت ارتش تدارك ديد و اين نيرو با فرماندهي جديد به سمت جنوب راه افتاد. در برابر تعلل و دودلي‌‌هاي فرماندهي جديد، ژنرال لي و مشاورانش به سرعت وارد عمل شده و با تار و مار كردن قسمت‌هاي جناحي نيروهاي دولت فدرال آنها را مجبور به عقب‌نشيني كرد. اين دومين شكست نيروهاي ائتلا‌‌ف شمال بود كه براي آنها خيلي گران تمام شد. ‌


پس از شكست دوم لينكلن ضمن اعلا‌‌م، بسيج تمام امكانات كشور از دوره فترت پيش آمده جهت تركيب جديد نيروها استفاده كرد و اين بار نيروهاي ائتلا‌‌ف شمال با تجربه و درس گرفتن از دو جنگ قبل، با آمادگي بيشتري رو به سوي ميدان كارزار گذاشتند و موفق شدند در جنگي كه رخ داد هرچند پيروز قطعي نشدند اما شكست هم نخوردند. ‌


جنگ داخلي آمريكا ميدان بسياري از تجربه‌هاي نوين جنگي بود، تاكتيك‌ها و رزم‌هايي كه از زمان ناپلئون به وجود آمده بود در اين جنگ‌ها شكسته شد. خطوط گسترده راه‌آهن كه شمالي‌ها به شدت و با وسعت فراوان از آن بهره‌مي‌گرفتند، انتقال نيرو و تجهيزات را به مناطق درگيري سريع‌تر مي‌كرد. توپ‌ها و تفنگ‌هاي جديدي كه به خصوص توسط مخترعان و مبتكران صنعتگر شمالي ساخته شد در سرنوشت جنگ تاثير بسيار بسزايي داشت.


در همين حال در سرنوشت نيروهاي دريايي هم اتفاقات جالبي افتاد. نيروي دريايي ايالا‌‌ت متحده آمريكا كه به تازگي توسط مهندسان خود در سواحل ويرجينيا موفق به ساخت اولين كشتي‌هاي جنگي زره‌دار شده بود از آنها جهت استفاده عليه جنوبي‌ها درنگ نكرد، هرچند جنوبي‌ها نيز هنگام اعلا‌‌م جدايي يكي از اين نوع كشتي‌ها را به غنيمت گرفته بودند، اما در مجموع شمالي‌ها در استفاده از نيروهاي دريايي موفق‌تر عمل كردند و توانستند طي چند مرحله تمام خطوط ارتباط درياي جنوب را قطع كنند. هرچند اتحاديه ايالت‌هاي جنوب در ابتدا در برابر اين اقدامات مقاومت مي‌نمود، اما عدم صدور محصولا‌‌ت توليد شده توسط نيروي بردگان به شمال به دليل جنگ اروپا و به دليل محاصره اقتصادي به زودي تاثيرات خود را نشان داد، به اين ترتيب دنيا فهميد كه بايد در شيوه‌ها و تاكتيك‌هاي جنگي خود در خشكي و بخصوص در دريا تجديدنظر كند. ‌


اما وضعيت سياهان در اين ميان چگونه بود؟ در حالي كه جنگ به بهانه‌آزادي بردگان شروع شده بود اين قشر از جامعه آمريكا هنوز در وضعيت فلا‌‌كت باري به سر مي‌بردند. جنوبي‌ها هنوز هم از آنها بهره‌گيري مي‌كردند و بسياري از شمالي‌ها نيز به آنان به چشم عوامل شروع جنگ نگاه مي‌‌كردند. نيروهاي ائتلا‌‌ف شمال در ابتدا حاضر به قبول سياهان، به عنوان نيروهاي جنگي نبودند ولي وقتي جنگ كم كم طولا‌‌ني شد و از ميزان نيروهاي داوطلب سفيد پوست كاسته شد تصميم‌گيران چاره‌اي جز استخدام و به كارگيري سياهان كه داراي انگيزه‌بالا‌‌يي جهت جنگيدن بودند، نداشتند. به اين ترتيب سياهان در نقش نيروهاي رزمنده و بلدچي به خدمت ائتلا‌‌ف شمال در آمدند. در بعد بين‌المللي جنگ داخلي آمريكا توسط محافل اروپايي به شدت و با دقت فراوان مورد پيگيري قرار مي‌گرفت و روزنامه‌هاي آن روز لندن و پاريس اخبار مربوط به جنگ‌هاي داخلي آمريكا را در راس خبرهاي خود قرار مي‌دادند. از جمله كساني كه به جنگ‌هاي داخلي آمريكا توجه ويژه‌اي نشان دادند و مطالبي نيز در مورد آن نگاشتند كارل ماركس بود. وي در مطالبي كه در روزنامه‌هاي آن روز لندن چاپ مي‌كرد به تفسير و توضيح اتفاقات و حوادث پيش آمده در جنگ مي‌پرداخت. از بعد سياسي نيز جنگ داخلي آمريكا از طرف سياستمداران اروپايي به خصوص انگليسي‌ها به شدت و با علا‌‌قه خاصي پيگيري مي‌شد. آنها كه سال‌هاي سال با استفاده از پنبه‌‌هاي وارداتي از آمريكا چرخ صنايع خود را به گردش در آورده بودند اكنون به دليل محاصره دريايي جنوب توسط شمال مجبور شده بودند تا در مناطق حاره‌اي هند، شروع به كاشت پنبه كنند. هر دو طرف درگير در آمريكا سعي داشتند به هر طريق ممكن توجه سياستمداران انگليسي را به خود جلب كنند و دولت انگليس نيز با اين امر با نظر احتياط نگاه مي‌كرد. جنوبي‌ها حتي يك بار نمايندگاني هم جهت سخنراني در پارلمان انگليس فرستادند كه با اطلا‌‌ع شمالي‌ها در اقيانوس اطلس دستگير شدند ولي با وساطت انگليسي‌ها و تهديد آنها به دخالت در جنگ، مجبور به آزادي آنها شدند. بدون شك اگر جنوبي‌ها اندكي مقاومت به خرج مي‌دادند نيروهايي در انگليس و به خصوص لندن وجود داشت كه حاضر بودند جنوب را به رسميت بشناسند. در سال 1864 لينكلن يك بار ديگر به مقام رياست جمهوري رسيد. او كه هنوز خواستار پيوستن ايالت‌هاي جنوبي به دولت فدرال بود درصدد برآمد تا جنگ را يكسره كند بنابراين به فرماندهان ارتش دستور داد تا به سرعت واردعمل شده و اين جنگ خانمان سوز را پايان دهند. ‌


نيروي صنعتي شمال با تكيه بر تعداد بيشتر افراد نظامي‌خود كه در اين سال‌ها پخته شده بودند حمله نهايي خود را به سمت استحكامات جنوب آغاز كردند. اين حمله با پاتك ژنرال رابرت لي كه قصد داشت ايالت پنسيلوانيا را به تصرف خود درآورده رو به رو شد. اگر لي و افرادش موفق مي‌شدند در آخرين تلا‌‌ش خود اين ايالت را به تصرف در بياورند، خطوط ارتباطي نيروهاي شمال به طور كلي به هم مي‌ريخت اما شمالي‌ها با استفاده از فرصت‌هاي پيش آمده و از طريق رودخانه مي‌سي‌سي‌پي خود را به درون خطوط داخلي ايالت‌هاي جنوب كشيدند و با تهديد شهرهاي بزرگ به خصوص ريچموند، لي را از انجام انديشه‌اش باز داشتند. با عقب‌نشيني لي از مناطق شمالي كه اولين تعرض جنوبي‌ها به سمت شمال بود و ناكامي‌او از به دست آوردن اهداف مورد نظر به زودي آثار شكست در تمام جبهه‌ها مشهود شد. نيروهاي دولت فدرال به سرعت شهرها را يكي پس از ديگري به تصرف در مي‌آوردند و با بي‌رحمانه‌ترين حالت ممكن شروع به غارت آنها مي‌كردند به طوري كه هر كجا ارتش شمال پا مي‌گذاشت به جز ويراني چيزي بر جاي نماند. ‌


در سال 1965 با تسليم ژنرال لي و افراد تحت امرش كه به محاصره نيروهاي شمال درآمده بودند، به جنگ خونين چند ساله پايان داده شد. با انتشار خبر پايان جنگ موجي از شادي تمام شمال آمريكا را در بر گرفت، در حالي كه صدها هزار نفر در طول اين جنگ كشته، مجروح يا آواره شده بودند. شمالي‌ها غرق در شادي بودند درحالي كه از سرزمين آباد و حاصلخيز جنوب جز برهوت چيزي باقي نمانده بود و انگار كه سال‌هاي سال است اينجا ويرانه بوده است. با هجوم نيروهاي شمال به جنوب، سياهان دسته‌دسته راه فرار را در پيش مي‌گرفتند و يا از اربابان سابق خود كه غير از اجحاف و ظلم چيز ديگري به آنها هديه نكرده بودند انتقام گرفتند. چندي پس از پايان جنگ آبرهام لينكلن كه به همراه همسرش به تماشاي نمايشنامه‌اي رفته بود مورد حمله يك جنوبي طرفدار برده‌داري قرار گرفت و كشته شد. اما در جنگ‌هاي داخلي آمريكا، اين نيروي صنعتگر شمال بود كه توانست به پيروزي برسد و آمريكاي نوين را براساس انديشه‌هاي سرمايه‌داري مدرن شكل بخشد. جنگ هرچند ويراني‌هاي بسياري به بار آورد اما موجب گسترش بيش از اندازه ابتكارات و اختراعات بشري شد و در سايه آن انديشه‌هاي نوين خود را به بشريت معرفي كردند. ارتش آمريكا به يك ارتش حرفه‌اي داراي تجربه تبديل شد و خود را آماده كرد تا در آينده براساس همين آموزه‌ها و آموخته‌ها در دنياي جديد نقش ايفا كند.
در امتداد سكوت