خبرآنلاین - آسمان این هفته شلوغ است، از ورود سیاره عطارد به آسمان صبحگاهی گرفته تا مقارنه ماه با ستارگان سماک اعزل و قلب‌العقرب و وقوع قمر در عقرب! آخر هفته هم به هنگام ظهر، می‌توان جهت دقیق قبله را در هر نقطه از زمین تعیین کرد.
امیر حسن‌زاده*: ماه هر شب نسبت به شب قبل، حدود یک ساعت دیرتر غروب می کند و به تدریج بر هلال روشن آن افزوده می‌شود، تا این‌که در ساعت 3:37 بامداد 7 خرداد به وضعیت ماه کامل(بدر) می‌رسد. در این روز، ماه نصف مدار خود به دور زمین را طی کرده و کل قرص روشن آن رو به زمین قرار گرفته است.
سیارات
عطارد / تیر: این سیاره گریزپا در آسمان صبحگاهی قرار دارد. مشاهده این سیاره به علت نزدیکی به خورشید آسان نیست، اما در صبح‌گاه 5 خرداد، به بیشترین کشیدگی می‌رسد، یعنی فاصله‌اش از خورشید به بیشترین مقدار ممکن می‌رسد و فرصت مناسبی برای مشاهده آن با چشم غیرمسلح فراهم می‌شود. برای مشاهده آن نیازمند افق شرقی بازی هستید تا نیم ساعت قبل از طلوع خورشید، بتوانید این سیاره را در ارتفاع حدود 6 درجه‌ای پیدا کنید.
زهره / ناهید: پس از غروب خورشید، درخشان‌ترین جرم سماوی در افق غربی است و به سادگی قابل تشخیص است. در این هفته، وارد صورت فلکی جوزا / دوپیکر می‌شود.
مریخ / بهرام: در ابتدای شب در ارتفاع زیادی از جنوب غرب آسمان قرار دارد و با رنگ سرخ خود که از دیگر اجرام اطراف پرنورتر است، همچنان در صورت فلکی اسد می‌درخشد.
مشتری / برجیس: در هنگام سحر، درخشان‌ترین جرم آسمانی در افق شرقی است. اگر با دوربین دوچشمی قوی یا تلسکوپ به این سیاره بنگرید، می‌توانید چهار قمر بزرگ آن‌را به همراه حلقه‌هایش تشخیص دهید.
زحل / کیوان: پس از غروب خورشید در ارتفاع زیادی از جنوب آسمان قابل مشاهده است. رنگ زرد، علامت مشخصه خوبی برای این سیاره حلقه به سر است.
مقارنه ماه و ستارگان
وقتی از دید ناظر، دو جرم سماوی در فاصله نزدیکی از یکدیگر دیده شوند، اصطلاحا گفته می‌شود که مقارنه اتفاق افتاده است.
قمر زمین در حرکت ماهانه خود از کنار ستارگان و سیارات مختلف عبور می کند و این بار در ساعت 00:30 بامداد 4 خرداد ماه، مقارنه ماه و ستاره سماک اعزل، پرنورترین ستاره صورت فلکی سنبله در جنوب غرب آسمان قابل مشاهده است. در این زمان فاصله زاویه‌ای آنها از یکدیگر کمتر از 4 درجه خواهد بود.
قمر در عقرب!
چند روز بعد، ماه کامل در ساعت 4 بامداد روز هفتم خرداد به مقارنه با ستاره قلب‌العقرب می‌رسد. هر چند که در این روز ماه وارد صورت فلکی عقرب شده، اما قمر در برج عقرب نیست!
از چند هزار سال پیش، اخترشناسان مسیر ظاهری حرکت خورشید، ماه و سیارات را که اصطلاحا دایرة‌البروج نامیده می‌شود، به 12 قسمت مساوی تقسیم‌بندی کرد‌ه‌اند که به هر یک از آنها «برج» گفته می‌شود. هشتمین برج، همان عقرب است که در مورد ورود ماه به آن روایت‌هایی وجود دارد، اما به علت حرکت تقدیمی زمین که موجب می‌شود محور دوران وضعی زمین هر 26هزار سال یک‌بار به دور خود بگردد، برج‌ها هم جابجا می‌شوند و در نتیجه، برج‌های تعیین شده در هزاران سال پیش با صور فلکی خود تطابق ندارند.
همین عامل موجب می‌شود که آن تقسیم بندی اعتبار خود را از دست بدهد. بنابراین اگر به تقویم‌های نجومی (در مورد این تقویم‌ها بعدا مفصل صحبت خواهیم کرد) مراجعه کنید و عبارت قمر در عقرب را دیدید و با نگاه به اسمان، قمر زمین را جایی غیر از صورت‌فلکی عقرب پیدا کردید، خیلی تعجب نکنید!
تعیین جهت قبله
هفته گذشته در مورد روش‌های نجومی جهت یابی صحبت کردیم که می‌توانید در سرویس دانش و فناوری سایت خبرآنلاین، این مطلب را بازخوانی کنید. حال به عنوان یکی از کاربردهای علم نجوم بخصوص در امور شرعی، روش تعیین جهت قبله را توضیح می‌دهیم.
قبله، جهتی است که کمترین مسیر بین ناظر و مسجدالحرام را روی سطح کروی زمین مشخص می‌کند. در منطقه ایران، جهت قبله تقریباً در راستای جنوب غربی است و به همین دلیل، معمولا زاویه بین راستای قبله را با جهت جنوب ذکر می‌کنند که به آن، زاویه انحراف گفته می شود. به علت گستردگی کشورمان، این زاویه در شهرهای مختلف، متفاوت است. کمترین آن در شمال غرب(حدود 15 درجه) و بیشترین آن در جنوب شرق ایران (حدود 75 درجه) است.
می توان برای روزهای مختلف سال، حساب کرد که خورشید در چه ساعتی دقیقا در جهت قبله قرار می‌گیرد. این زمان را اصطلاحاً ساعت قبله می‌گویند. اما در روز از سال، شرایط خاصی پیش می‌آید که تمام ناظران روی زمین می‌توانند در یک زمان خاص، جهت قبله را تعیین کنند. در این دو روز خاص، خورشید بر مکه مکرمه عمود می‌تابد و در لحظه اذان ظهر به افق مکه، دقیقا در بالای سر مسجدالحرام دیده می‌شود. در این زمان، خورشید مانند سر پرچمی است که عمود بر زمین خارج شده و اگر از هر جای زمین رو به خورشید بایستیم، عملا رو به قبله ایستاده‌ایم. هرچند که با کمک یک شاخص، جهت قبله را می‌توان دقیق‌تر تعیین کرد.
در روز جمعه 7 خرداد امسال ، ساعت 13 و 48 دقیقه به وقت تهران که لحظه اذان ظهر در مکه مکرمه است، جهت خلاف سایة شاخص در هر مکان جهت قبله را نشان می‌دهد. بنابراین در این زمان کافی است میله یا تکه‌چوبی را به صورت عمودی ثابت نگه دارید و به جهت سایه آن توجه کنید، در این صورت جهت قبله، خلاف سایه شاخص خواهد بود.
البته اگر به هر دلیلی نتوانستید این کار را در تاریخ ذکر شده انجام دهید، نگران نباشید، چرا که یک یا دو روز اختلاف، تاثیر چندانی نخواهد داشت. ضمن آن‌که خورشید دوباره در تاریخ 24 تیرماه بر شهر مکه عمود می‌تابد و این فرصت دوباره مهیا می‌شود.
* کارشناس ارشد مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و عضو انجمن علمی پژوهشی نجم شمال
زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست خبر رفتن موشک به فضا لمس تنهایی ماه فکر بوییدن گل در کره ای دیگر
خبرآنلاین - اهم رویدادها: آخرین وضعیت هلال ماه جمادی‌الثانی / مقارنه هلال زیبای ماه با خوشه پروین و سیارات مشتری و عطارد / آشنایی با سیاره گردن‌شکسته / بهترین فرصت برای تماشای سیاره اورانوس و مقارنه آن با مشتری
امیر حسن‌زاده*: در طی این هفته، به اواخر ماه قمری نزدیک می‌شویم و این به معنای آن است که ماه به وضعیت هلال آخر ماه خواهد رسید. دراین حالت، ماه در ابتدای شب در آسمان قرار ندارد و در هنگام سحر طلوع می‌کند، بنابراین کمی قبل از طلوع خورشید دیده خواهد شد.
ماه هر روز حدود 50 دقیقه دیرتر طلوع می‌کند و آرام آرام به خورشید نزدیک‌تر می‌شود تا این‌که در ساعت 15:45 بیست و دوم خرداد، ماه نو (مقارنه ماه و خورشید) اتفاق می‌افتد. در این حالت، ماه بین خط واصل زمین و خورشید قرار دارد و سطح نورانی ماه دقیقا در طرفی است که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم.
اگر صفحه مداری ماه به دور زمین بر صفحه مداری زمین به دور خورشید منطبق بود، در چنین شرایطی می‌بایست ماه از مقابل قرص خورشید عبور می‌کرد و خورشیدگرفتگی اتفاق می‌افتاد. اما صفحه مداری ماه 5 درجه کج‌تر است و به همین دلیل، هر 173.3 روز یک‌بار شرایط مناسب گرفت اتفاق می‌افتد.
وضعیت سیارات
عطارد (تیر): در آسمان صبحگاهی و در ارتفاع کمی از افق شرقی است. در صبح‌گاه 21 خرداد، در نزدیکی هلال ماه قرار می‌گیرد، اما مشاهده آن ساده نخواهد بود.
زهره (ناهید): پس از غروب خورشید، درخشان‌ترین جرم سماوی در افق غربی است. در صورت فلکی جوزا (دوپیکر) است و در 21 خرداد در امتداد خط واصل دو ستاره پرنور این صورت فلکی (پولوکس و کاستور) قرار می‌گیرد.
مریخ (بهرام): در ابتدای شب در ارتفاع زیادی از جنوب غرب آسمان قرار دارد. در طی این هفته از کنار ستاره قلب‌الاسد (پرنورترین ستاره صورت فلکی اسد) عبور می‌کند. رنگ سرخ مریخ در کنار رنگ زرد مایل به سفید قلب‌الاسد و درخشندگی نسبتا زیاد هر دو جرم سماوی، نشانه خوبی برای پیدا کردن آنها است.
مشتری (برجیس): در هنگام سحر، به صورت جرم آسمانی درخشانی با رنگ سفید در افق شرقی دیده می‌شود.
زحل (کیوان): پس از غروب خورشید در ارتفاع زیادی از جنوب آسمان قابل مشاهده است. رنگ زرد آن نشانه خوبی است.
اورانوس: در هنگام سحر، در فاصله بسیار کمی از سیاره مشتری قابل رویت است. برای توضیحات بیشتر، ادامه مطلب را مطالعه فرمایید.
یک نکته: از آن‌جایی که صفحه گردش سیارات منظومه شمسی به دور خورشید بسیار نزدیک به یکدیگر است، مسیر حرکت آنها در آسمان زمین نزدیک به مسیر حرکت خورشید است. این مسیر را دایره‌البروج می‌نامند و از همان 13 صورت‌فلکی عبور می‌کند که خورشید نیز در حرکت سالیانه خود از آنها می‌گذرد. (به ترتیب: ماهی، بره، گاو، دوپیکر، خرچنگ، شیر، خوشه، ترازو، کژدم، مارافسای، کمان، بزغاله، آبریز). این موضوع را می‌توانید این شب‌ها به سادگی بررسی کنید. سیارات ناهید، مریخ و زحل که شب‌هنگام در آسمان حاضرند، روی این خط قرار دارند.
مقارنه‌های هلال ماه
وقتی از دید ناظر، دو جرم سماوی در فاصله نزدیکی از یکدیگر دیده شوند، اصطلاحا گفته می شود که مقارنه اتفاق افتاده است. قمر زمین در حرکت ماهانه خود از کنار ستارگان و سیارات مختلف عبور می کند. در صبح‌گاه 21 خرداد ماه، مقارنه هلال باریک ماه با خوشه پروین و هم‌چنین سیاره عطارد اتفاق می‌افتد. اگر افق شرقی بازی دارید، این شانس را خواهید داشت تا حدود ساعت 5:15 ، هلال ماه را در میان خوشه پروین و سیاره عطارد رویت کنید. در این زمان، ارتفاع هلال ماه حدود 8 درجه است و فاصله آن از خوشه پروین 2/2 درجه و از سیاره عطارد، 4.5 درجه است. این هلال صبحگاهی که درصد روشن آن حدود 2 درصد قرص ماه است، آخرین هلال قابل رویت جمادی‌الثانی است.
آشنایی با سیاره اورانوس
سیاره اورانوس، اولین سیاره کشف شده با ابزارهای رصدی است که درسال1781 / 1160 توسط ستاره‌شناس آماتور انگلیسی، ویلیام هرشل و با تلسکوپی که خودش ساخته بود، کشف گردید. مدت گردش انتقالی آن به دور خورشید، 84 سال زمینی به طول می‌انجامد. چگالی این سیاره نیز همانند سیارات گازی دیگر، کم و حدود 1.3 برابر چگالی آب است.
به چهار سیاره مشتری، زحل، اورانوس و نپتون اصطلاحا «غول‌های گازی» گفته می‌شود، چون این سیارات در مقایسه با چهار سیاره نزدیک‌تر به خورشید (عطارد، ناهید، زمین و مریخ) بسیار بزرگ‌ترند و ضمن این‌که جنس آنها از گاز است. اورانوس نیز عمدتا از گاز هیدروژن وهلیوم ومقادیری نیز متان تشکیل یافته است.
رنگ آبی مایل به سبز این سیاره در اثر وجود متان در جو این سیاره ایجاد می‌شود، زیرا پس از ورود پرتوهای سفید خورشید به جو این سیاره، مولکول‌های متان پرتوهای قرمز و فروسرخ را جذب می‌کنند و درنتیجه، پرتوهای بازتاب‌شده از خورشید سهم بیشتری از نورهای آبی و سبز دارد و به همین دلیل، به این رنگ دیده می‌شود. سیاره نپتون نیز شرایط مشابهی دارد.
ویژگی خاص این سیاره، میل محوری استثنایی آن است که به اندازه 98 درجه کج شده و به همین دلیل به اورانوس، سیاره به پهلو خوابیده یا گردن‌شکسته نیز می‌گویند. به احتمال زیاد، برخورد جسمی بزرگ به این سیاره در گذشته دور، عامل این کج شدن محور دوران وضعی است.
قدر سیاره اورانوس در بهترین وضعیت به 5.7 می‌رسد؛ بنابراین در آستانه رویت با چشم غیرمسلح قرار دارد. شاید فقط منجمان باتجربه و در آسمان بسیار تاریک بتوانند این سیاره را آن‌هم به سختی تشخیص دهند. در این هفته فرصت خوبی برای مشاهده این سیاره فراهم می‌شود، زیرا این سیاره در فاصله بسیار کمی از سیاره مشتری قرار می‌گیرد.
* کارشناس ارشد مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و عضو انجمن علمی-پژوهشی نجم شمال
زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست خبر رفتن موشک به فضا لمس تنهایی ماه فکر بوییدن گل در کره ای دیگر
خبرآنلاین - علاوه بر آگاهی از آخرین وضعیت رصدی ماه، سیارات و دنباله‌دار تازه‌وارد مک‌نات در آسمان این هفته، روند حرکت خورشید وپدیده‌های نجومی مرتبط با طولانی‌ترین روز سال در نیم‌کره شمالی را نیز دنبال کنید.
امیر حسن‌زاده: ماه هر شب نسبت به شب قبل، حدود یک ساعت دیرتر غروب می‌کند و به تدریج بر قسمت روشن آن افزوده می‌شود، تا این‌که در ساعت 16:00 پنجم تیرماه به وضعیت ماه کامل یا بدر می‌رسد. در این روز، ماه هم‌زمان با غروب خورشید از افق جنوب شرقی طلوع می‌کند و در کل شب قابل مشاهده است.
مقارنه ماه و ستارگان
در هفته‌های قبل اشاره شد که وقتی از دید ناظر، دو جرم سماوی در فاصله نزدیکی از یکدیگر دیده شوند، اصطلاحاً گفته می‌شود که «مقارنه» اتفاق افتاده است. در ساعت 21 سوم تیر، مقارنه ماه با ستاره قلب‌العقرب در جنوب شرقی آسمان دیده می‌شود. در این زمان جدایی زاویه‌ای آنها از یکدیگر 3 درجه است.
سیارات
عطارد / تیر: در نزدیکی خورشید قرار دارد و غیر قابل مشاهده است.
زهره / ناهید: پس از غروب خورشید، درخشانی جرم سماوی درغرب آسمان است. در این صورت فلکی خرچنگ / سرطان قرار دارد و در ابتدای هفته، با یک دوربین نجومی می‌توان مقارنه این سیاره را با خوشه ستاره‌ای کندوی عسل (M44) مشاهده کرد.
مریخ / بهرام: در ابتدای شب در جنوب غرب آسمان قرار دارد. ویژگی این سیاره رنگ سرخ‌فام آن است.
مشتری/ برجیس: در هنگام سحر، با قدر 2.4- درخشان ترین جرم سماوی در جنوب شرقی آسمان است.
زحل / کیوان: همچنان در صورت فلکی سنبله قرار دارد و پس از غروب خورشید در ارتفاع زیادی از جنوب غرب آسمان قابل مشاهده است.
دنباله‌دار مک‌نات
در هفته گذشته در مورد دنباله‌دارها و به خصوص دنباله‌دار مک‌نات جدید که در هفته اخیر پرنور شده است، صحبت کردیم. رصدگران و عکاسان خبره توانسته‌اند دنباله‌دار را با دمی نازک و نسبتا بلند ثبت کنند.
در این هفته، دنباله‌دار وارد صورت‌فلکی ارابه‌ران شده و به خورشید نزدیک‌تر می‌شود، اما این عامل باعث می‌شود که درخشندگی آن افزایش پیدا کند و احتمالا به قدر 5 یا حتی کمتر برسد. رصدگران نیم‌کره شمالی می‌توانند در صبح‌گاه آن را در افق شمال شرقی رصد کنند. ارتفاع کم دنباله‌دار از افق، وضعیت رصدی آن را کمی مشکل کرده است. در اول تیر، دنباله‌دار در فاصله کمی از شمال ستاره عیوق (پرنورترین ستاره صورت‌فلکی ارابه‌ران) قرار دارد و در 4 تیر، در کنار ستاره بتا-ارابه‌ران قرار می‌گیرد. در این روز حدود نیم ساعت قبل از طلوع خورشید، ارتفاع دنباله دار از افق به 10 درجه می‌رسد و برای مشاهده آن باید افق شرقی بازی داشته باشید تا در روشنایی صبحگاهی و با کمک یک دوربین نجومی بتوانید آن را ببینید؛ هرچند که اگر می‌توانید، سعی کنید آن را در نزدیکی افق و روشنایی کمتر آسمان مشاهده کنید.
آغاز نابستان در نیم‌کره شمالی
در همان حالی‌که زمین به دور خودش می‌چرخد، به دور خورشید نیز گردش می‌کند. مدار زمین به دور خورشید یک بیضی است که خورشید در یکی از کانون‌های آن قرار دارد. البته شکل این بیضی بسیار نزدیک به دایره است. متوسط فاصله زمین تا خورشید 149.6 میلیون کیلومتر است که اخترشناسان به آن « واحد نجومی» می‌گویند و یکی از واحدهای رایج فاصله در نجوم است. حداکثر یا حداقل فاصله زمین تا خورشید میتواند تا 2.5 میلیون کیلومتر بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد.
حرکت زمین به دور خودش که حرکت وضعی خوانده می‌شود در اثر دوران به‌دور محور زمین ایجاد می‌شود که 23 ساعت و 56 دقیقه و 4 ثانیه طول می‌کشد. محور دوران زمین کج است؛ یعنی محور دوران زمین بر صفحه دوران به دور خورشید عمود نیست؛ بلکه از حالت قائم به اندازه 23.5 درجه منحرف شده است. مدل‌سازی‌ها نشان می‌دهد برخورد جسمی به زمین در 4.65 میلیارد سال پیش این انحراف را پدید آورده و از آن مهم‌تر، تنها قمر زمین از بقایای همین برخورد به وجود آمده است.
زمین در حرکت به دور خورشید، این وضعیت را حفظ می‌کند. برای ما که بر روی زمین قرار داریم، این‌طور به نظر می‌رسد که خورشید در یک حرکت سالیانه در آسمان جابه‌جا می‌شود و مسیری را از بین صورتهای فلکی مختلف طی می‌کند. به مسیر حرکت ظاهری خورشید در زمینه آسمان در مدت یک سال خورشیدی، دایره‌البروج گفته می‌شود. در واقع حرکت خورشید در دایره‌البروج ناشی از حرکت سالیانه زمین به دور خورشید است.
مشابه این پدیده در حرکت روزانه زمین نیز اتفاق می‌افتد و به دلیل حرکت دورانی غرب به شرق زمین، به نظر می‌رسد که خورشید و ستارگان در طی شبانه‌روز از شرق به غرب جابه‌جا می‌شوند. از آن‌جایی‌که صفحه چرخش مدار زمین حول خورشید بر استوای زمین منطبق نیست و با آن زاویه‌ای حدود 23.5 درجه می‌سازد، استوای سماوی نیز با دایره‌البروج هم‌صفحه نیست و زاویه بین آنها 23.5 درجه است. پس استوای سماوی و دایره‌البروج یکدیگر را در دو نقطه قطع می‌کنند که به آنها نقاط اعتدالین گفته می‌شود. با این حساب، خورشید در اول تیر (انقلاب تابستانی) و اول دی (انقلاب زمستانی) بیشترین فاصله را از استوای سماوی خواهد داشت.
به همین دلیل، در اول تیر، خورشید دقیقا از شرق طلوع نمی‌کند و بیشترین انحراف را به سمت شمال دارد. به عنوان مثال برای کشورمان، در اول تیرماه هنگام طلوع خورشید، این مقدار حدود 30 درجه و هنگام غروب خورشید به همین مقدار از غرب به سمت شمال است. منجمان از چند هزار سال نسبت به این مسائل آگاهی دقیقی داشتند و همین مسئله باعث شد که بسیاری از بناها با جهت‌گیری خورشید تنظیم شده باشد. تصویر آغازین مطلب نیز برج باستانی رادکان را در گرگان نشان می‌دهد که در روز اول تیرماه، درب‌های آن رو به محل غروب خورشید است.
برای ما که بر روی زمین زندگی می‌کنیم، این زاویه به عنوان عامل به وجود آمدن فصول، اهمیت زیادی دارد. پس از اعتدال بهاری، خورشید از استوای سماوی به تدریج فاصله می‌گیرد و برای ساکنین نیم‌کره شمالی، روزها بلندتر می‌شود. بنابراین خورشید مدت بیشتری در آسمان قرار دارد. این وضعیت در زمان انقلاب تابستانی به اوج خود می‌رسد و در هنگام ظهر، ارتفاع خورشید در آسمان به بیشترین مقدار خود می‌رسد و با رسیدن نور و گرمای بیشتر، تابستان در نیم‌کره شمالی آغاز می‌شود. در نیم‌کره جنوبی وضع برعکس است. در این زمان، تابش خورشید به این قسمت از زمین، مایل است و طول روزها کوتاه‌تر است و بنابراین در نیم کره جنوبی زمستان حاکم است.
انقلاب تابستانی امسال در نیم‌کره شمالی در ساعت 15:58 سی‌ویکم خرداد اتفاق خواهد افتاد. به همین دلیل در این هفته‌ها که در ایران روزهای بسیار گرمی را سپری می‌کنیم، در آفریقای جنوبی سردترین اوقات سال است.
زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست خبر رفتن موشک به فضا لمس تنهایی ماه فکر بوییدن گل در کره ای دیگر
خبرآنلاین - آسمان شب‌های این هفته غیر از دنباله‌دار مک‌نات و مقارنه ماه با سیاره مشتری، رویداد هیجان‌انگیز دیگری ندارد؛ اما مشاهده صورتهای فلکی بهاری که آرام آرام آسمان را ترک می‌کنند همراه با صور فلکی تابستانی که از آغاز شب در آسمان حاضرند، جلوه‌ای دیگر دارد.
در طی این هفته، ماه از ابتدای شب در آسمان نیست و ساعتی پس از غروب خورشید از شرق طلوع می‌کند. در ساعت 14:43 دهم تیر، ماه به اوج خود می‌رسد در این هنگام فاصله آن از زمین به 405035 کیلومتر است. هنگامی که ماه در بیشترین فاصله خود از کره زمین قرار می‌گیرد، آن را اوج ماه می‌نامند.
به تدریج از بخش روشن ماه کاسته می‌شود تا این‌که در ساعت 19:05 سیزدهم تیر و پس از طی سه چهارم مدار خود، ماه به وضعیت تربیع دوم می‌رسد. در این روز، ماه در نیمه شب از افق شرقی طلوع می‌کند و نصف سطح آن روشن است.
سیاراتی
عطارد / تیر: در نزدیکی خورشید قرار دارد و غیر قابل مشاهده است. زهره / ناهید: پس از غروب خورشید، درخشان‌ترین جرم سماوی درغرب آسمان است و در این هفته وارد صورت فلکی اسد می‌شود. مریخ / بهرام: در ابتدای شب در جنوب غرب آسمان و بین سیاره ناهید و زحل قرار دارد. مشتری / برجیس: در هنگام سحر، در جنوب شرقی آسمان و بسیار پرنور است. زحل / کیوان: همچنان در صورت فلکی سنبله قرار دارد و پس از غروب خورشید در ارتفاع زیادی از جنوب غرب آسمان قابل مشاهده است. در این هفته، با سیاره مریخ و ستاره قلب الاسد در یک امتداد قرار می‌گیرد.
مقارنه ماه و سیاره مشتری
وقتی از دید ناظر، دو جرم سماوی در فاصله نزدیکی از یکدیگر دیده شوند، اصطلاحاً گفته می‌شود که «مقارنه» اتفاق افتاده است. در ساعت 1 بامداد 13 تیر، مقارنه ماه با سیاره مشتری در شرق آسمان دیده می‌شود. در این زمان جدایی زاویه‌ای آنها از یکدیگر 5.8 درجه است و سیاره مشتری در جنوب ماه قرار دارد.
مقارنه خارجی سیاره عطارد
در حرکت مداری سیارات عطارد و ناهید، بعضی وقت‌ها سیاره در امتداد خط واصل زمین و خورشید قرار می‌گیرد و از دید ما، سیاره به پشت خورشید می‌رود. به این حالت، مقارنه خارجی گفته می‌شود. در ساعت 16:00 روز هفتم تیر، مقارنه خارجی سیاره عطارد اتفاق افتاد. همان‌طور که اشاره شد، در این هفته سیاره عطارد قابل مشاهده نخواهد بود.
دنباله دار مک‌نات
در هفته‌های گذشته در مورد دنباله‌دار مک‌نات که اخیراً پرنور شده است، صحبت کردیم. دنباله‌دار در این هفته صورت فلکی ارابه‌ران را طی می‌کند و به خورشید نزدیک می‌شود و احتمالاً با قدر 3 به بیشترین درخشندگی خود می‌رسد؛ اما نزدیکی آن به خورشید رصد آن را بسیار مشکل می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که در 12 تیر به حضیض خود (نزدیکترین فاصله از خورشید) برسد.
نامگذاری ستارگان
برای معرفی و شناخت هر چیزی، نیازمند نام هستیم. ستارگان هم نام‌هایی برای خود دارند. قدمت نام ستارگان و صورتهای فلکی هم به قدمت اخترشناسی است. برخی از ستارگان به جهت روشنایی یا جایگاهشان در کره آسمان از اهمیت بیشتری برخودار بوده و برای آنها نامی در نظر گرفته شده است؛ مانند شعرای یمانی یا شباهنگ که پرنورترین ستاره آسمان شب است، یا رِجل‌الجبار به معنی پای جبار که دلیل این نام، جایگاه این ستاره در صورت‌فلکی جبار است و... .
اما امکان نامگذاری تمام شش‌هزار ستاره قابل مشاهده با چشم غیرمسلح وجود نداشته و ندارد. یکی از راه‌حل‌های قدیمی برای این مشکل، استفاده از حروف یونانی به صورت پیشوندی بر نام صورت فلکی است. بدین صورت که پرنورترین ستاره هر صورت صورت فلکی با آلفا (α)، بعدی با بتا (β) و همین طور تا آخر نامگذاری می‌شود. به عنوان مثال ستاره قطبی پرنورترین ستاره صورت‌فلکی دب‌اصغر است و با این روش، آلفا-دب اصغر نامیده می‌شود.
این روش همچنان پرکاربردترین راه نامگذاری ستارگان است. البته در کتب نجومی دوره اسلامی علاوه بر اسامی خاص ستارگان، از حروف ابجد برای نامیدن ستاره استفاده می‌کردند. امروزه بسیاری از اسامی ستارگان در کتب سایر زبان‌ها برگرفته از اسامی عربی آن‌هاست، مانند پرنورترین ستاره صورت فلکی گاو (ثور) که در متون غربی نیز «دَبران» نامیده می‌شود.
با اختراع تلسکوپ و افزایش ستارگان قابل مشاهده و دقیق‌تر شدن نقشه‌های ستاره‌ای، استفاده از حروف برای نامگذاری کفایت نمی‌کرد. به همین دلیل از قرن هجدهم میلادی به پیشنهاد یک منجم انگلیسی به نام «فلامستید»، ستارگان هر صورت فلکی از لبه غربی تا لبه شرقی آن شماره‌گذاری شدند. به عنوان مثال ستاره رجل‌الجبار با روش فلامستید 19-جبار نام گرفت. در قرون اخیر فهرست‌های زیادی از ستارگان تهیه شده و در هر کاتالوگ از شماره‌گذاری‌های خاصی استفاده می‌شود.
خداحافظی با صورتهای فلکی بهاری
این شب‌ها پس از غروب خورشید و تاریک شدن آسمان، صورتهای فلکی بهاری در غرب آسمان قرار دارند و تا هفته‌های آینده جای خود را به صورفلکی تابستانی می‌دهند. صورت‌فلکی عوّا یکی از آن‌هاست که در اساطیر معمولا به صورت مردی در حال چرای گاو تصور می‌شد. پرنورترین ستاره آن «سماک رامح» نام دارد. این ستاره با قدر صفر، پرنورترین ستاره نیم‌کره شمالی آسمان و چهارمین ستاره پرنور آسمان شب است.
برای پیدا کردن آن می‌توان از دب اکبر کمک گرفت. اگر دسته ملاقه این صورت فلکی را ادامه دهیم، به ستاره سماک رامح می‌رسیم. رنگ نارنجی مایل به قرمز این ستاره کاملاً مشخص است. شعاع سماک رامح 26 بار بزرگ‌تر از خورشید و فاصله آن از ما 37 سال نوری است.
صورت فلکی خوشه یا سنبله یکی دیگر از صورفلکی بهاری و ششمین برج از بروج دوازدگانه است و به همین به عنوان نماد ماه شهریور به کار می‌رود. مطابق افسانه‌ها این صورت فلکی، خوشه گندمی را نشان می‌دهد که در دست عذرا (دوشیزه) است و قرار گرفتن آن درمیانه آسمان یادآور زمان کشت است. در این هفته، سیاره زحل در لبه غربی این صورت فلکی قرار دارد. پرنورترین ستاره آن «سماک اعزل» نام دارد که ستاره‌ای از قدر یک و سفید رنگ است. برای پیدا کردن آن کافی است کمانی را که از دب اکبر به سماک رامح متصل کرده‌اید، امتداد دهید تا به این ستاره برسید. اندازه آن چندین برابر خورشید و فاصله آن از ما 260 سال نوری است. اگر در یکی از این شب‌ها این ستاره را مشاهده کردید، به یاد داشته باشید که پرتوی نوری که به چشم شما رسیده است، زمانی سطح این ستاره را ترک کرده که هنوز سلسله زندیه و قاجاریه در ایران تاسیس نشده بود!
زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست خبر رفتن موشک به فضا لمس تنهایی ماه فکر بوییدن گل در کره ای دیگر
